Ինչո՞ւ են առցանց դրամահավաքների վերաբերյալ գրառումների մեկնաբանություններում հայտնվում «ժառանգությունկտակել ցանկացող մարդիկ»
- Միլենա Դարբինյան, Գեղարքունիքի մարզ, Милена Дарбинян, Гегаркуникская область
Արդեն իսկ որոշ չափով լինելով մեդիագրագետ՝ կարողանում եմ տարբերակել կեղծ լուրը իրականից, ֆիշինգն ու կիբեռխաբեությունը վստահելի հաղորդագրություններից:
Համացանցում հաճախ ենք հանդիպում զեղծարարությունների, որոնք հենց առաջին հայացքից էլ վստահություն չեն ներշնչում։ Հաճախ նկատել եմ, որ սոցիալական ցանցում մեծ դիտելիություն ունեցող հոդվածերի մեկնաբանությունների հատվածում այլազգի կանանց մեկնաբանություններ մոտավորապես նմանատիպ բովանդակություններով. «Ես իսպանախոս Էստելլա Վեռոնն եմ, ապրում եմ Ֆրանսիայում, անբուժելի հիվանդ եմ, և քանզի քիչ կյանք է մնացել ինձ, որոշել եմ բարեգործություն կատարել X չափի գումար» և այն: Մարդիկ, ովքեր ցանկանում են ստանալ նվիրատվությունը, պետք է նշված հեռախոսահամարին Whatsapp հավելվածով նամակ գրեն»:
Սա տիպիկ կիբեռհանցագործության տեսակ է, երբ անիրական գումարը փոխանցելու նպատակով զոհից պահանջում են հաշվեհամար կամ քարտային համար, ապա ինչ-որ պատմություն հորինում և ստանում քարտի CVV կոդը, որից հետո խարդախ զեղծարարները հափշտակում են հաշվի վրա եղած ողջ գումարն ու անհետանում։
Նկարագրված միջադեպի հետ կասկածելի հանգամաքներ, որոնց հարկավոր է ուշադրութուն դարձնել՝ հասկանալու համար, որ գործ ունենք կիբեռհանցագործության, համացանցային հերթական խարդախության հետ՝
Մեդիամանիպուլյացիաներ և կիբեռհանցագործություններ, որոնք կարող ենք կյանք արժենալ
Հայաստանյան թվային տիրույթում շատ վտանգավոր ապատեղեկատվություններ և կյանք արժեցող հայտարարություններ են տարածվել հատակապես 2020թ.-ին 44-օրյա պատերազմի ժամանակ։ Սույն հոդվածում ցանկանում են անդրադառնալ նրանցից մեկին, որը կյանք արժեցավ: Տելեգրամյան ալիքներում տարածվում էին աղջիկ երեխաների նկարներ, որոնք համարվում էին անհետ կորած: Որոշ ժամանակ անց ադրբեջանական աղբյուրները, ֆոտոշոփի միջոցով փոփոխելով նկարները, տարածում էին՝ որպես սպանված աղջիկների նկարներ: Թշնամու կողմից ֆոտոշոփի ենթարկված նկարների պատճառով անգամ ծնողի սրտի կանգ է տեղի ունեցել․․․
Իրականում պատերազմական իրավիճակում շատ կարևոր է լինել մեդիագրագետ և հիշել մի քանի կարևոր հանգամանքներ՝
Համացանցում հաճախ ենք հանդիպում զեղծարարությունների, որոնք հենց առաջին հայացքից էլ վստահություն չեն ներշնչում։ Հաճախ նկատել եմ, որ սոցիալական ցանցում մեծ դիտելիություն ունեցող հոդվածերի մեկնաբանությունների հատվածում այլազգի կանանց մեկնաբանություններ մոտավորապես նմանատիպ բովանդակություններով. «Ես իսպանախոս Էստելլա Վեռոնն եմ, ապրում եմ Ֆրանսիայում, անբուժելի հիվանդ եմ, և քանզի քիչ կյանք է մնացել ինձ, որոշել եմ բարեգործություն կատարել X չափի գումար» և այն: Մարդիկ, ովքեր ցանկանում են ստանալ նվիրատվությունը, պետք է նշված հեռախոսահամարին Whatsapp հավելվածով նամակ գրեն»:
Սա տիպիկ կիբեռհանցագործության տեսակ է, երբ անիրական գումարը փոխանցելու նպատակով զոհից պահանջում են հաշվեհամար կամ քարտային համար, ապա ինչ-որ պատմություն հորինում և ստանում քարտի CVV կոդը, որից հետո խարդախ զեղծարարները հափշտակում են հաշվի վրա եղած ողջ գումարն ու անհետանում։
Նկարագրված միջադեպի հետ կասկածելի հանգամաքներ, որոնց հարկավոր է ուշադրութուն դարձնել՝ հասկանալու համար, որ գործ ունենք կիբեռհանցագործության, համացանցային հերթական խարդախության հետ՝
- տառասխալներով լի տեքստ,
- գուգլի միջոցով արված մոտավոր, արհեստական թարգմանություն,
- բովանդակային հակասություններ, օրինակ սույն տեքստի մեջ հիշատակվում է ամուսնու մահվան մասին, հետո նշում է, որ երբեք ամուսնացած չի եղել, երեխաներ չունի՝ ժառանգությունը թողնելու համար։
Մեդիամանիպուլյացիաներ և կիբեռհանցագործություններ, որոնք կարող ենք կյանք արժենալ
Հայաստանյան թվային տիրույթում շատ վտանգավոր ապատեղեկատվություններ և կյանք արժեցող հայտարարություններ են տարածվել հատակապես 2020թ.-ին 44-օրյա պատերազմի ժամանակ։ Սույն հոդվածում ցանկանում են անդրադառնալ նրանցից մեկին, որը կյանք արժեցավ: Տելեգրամյան ալիքներում տարածվում էին աղջիկ երեխաների նկարներ, որոնք համարվում էին անհետ կորած: Որոշ ժամանակ անց ադրբեջանական աղբյուրները, ֆոտոշոփի միջոցով փոփոխելով նկարները, տարածում էին՝ որպես սպանված աղջիկների նկարներ: Թշնամու կողմից ֆոտոշոփի ենթարկված նկարների պատճառով անգամ ծնողի սրտի կանգ է տեղի ունեցել․․․
Իրականում պատերազմական իրավիճակում շատ կարևոր է լինել մեդիագրագետ և հիշել մի քանի կարևոր հանգամանքներ՝
- ամենաառաջինը խուճապի չմատնվել,
- հասկանալ, որ պատերազմական իրավիճակում տարածվող նյութերի մեծ մասը կարող է լինել ապատեղեկատվություն, դիտավորյալ կեղծված տեղեկատվություն,
- ստուգել փաստերը, նկարները հատուկ որոնման համակարգերի, փաստերի ստուգման հարթակների միջոցով: Ապատեղեկատվությունը և նկարների հավաստիությունը ստուգելու համար կան որոնողական համակարգեր ՝ Google,Yandex, TinEye…Իսկ եթե նյութում կասկածելի անուն, ազգանուն կա, կարող ենք փորձել գտնել ՀՀ ընտրողների ռեգիստրի՝ Elections.am կայքի միջոցով պարզել կա՞ արդյոք այդպիսի մարդ, թե՝ ոչ։
- հետևել պաշտոնկան լրահոսին։
Почему в комментариях к онлайн-сборщикам средств часто написано
«человек, который хочет оставить наследство»?
«человек, который хочет оставить наследство»?
Будучи уже в некоторой степени медиаграмотной, я могу отличить фейковые новости от реальных, фишинг и кибермошенничество от заслуживающих доверия сообщений.
В интернете мы часто сталкиваемся со случаями мошенничества, которые не внушают доверия даже на первый взгляд. Я часто замечала, что в комментариях к статьям, которые очень популярны в социальной сети, встречаются комментарии иностранок схожего содержания. «Я Эстелла Верон из Испании, живу во Франции, я неизлечимо больна, и поскольку жить мне осталось недолго, я решила сделать пожертвование на сумму Х» и т.д. «Для получения пожертвования необходимо написать электронное письмо на указанный номер телефона через Whatsapp».
Это типичный вид киберпреступлений, когда у жертвы просят номер счета или номер карты, чтобы перевести фальшивые деньги, затем выдумывают какую-то историю и получают CVV-код карты, после чего мошенники крадут все деньги со счета и исчезают.
Вот список подозрительных обстоятельств описываемого инцидента, на которые необходимо обратить внимание, чтобы понять, что мы имеем дело с киберпреступностью, очередным онлайн-мошенничеством:
Медиамнипулирование и киберпреступления, которые могут стоить нам жизни
В армянской цифровой сфере во время 44-дневной войны в 2020 году было широко распространено множество опасной дезинформации и заявлений, которые стоили жизни. В этой статье мы хотели бы обратиться к одному из них, унесшему жизни. Фотографии девочек, считавшихся пропавшими без вести, распространялись на Телеграм-каналах. Через некоторое время эти фотографии, видоизмененные с помощью фотошопа, распространялись азербайджанскими каналами. Из-за фотографий якобы убитых девочек даже был случай, когда у одного из родителей останавливалось сердце...
На самом деле, в военной ситуации очень важно быть медиаграмотным и помнить о нескольких важных обстоятельствах:
В интернете мы часто сталкиваемся со случаями мошенничества, которые не внушают доверия даже на первый взгляд. Я часто замечала, что в комментариях к статьям, которые очень популярны в социальной сети, встречаются комментарии иностранок схожего содержания. «Я Эстелла Верон из Испании, живу во Франции, я неизлечимо больна, и поскольку жить мне осталось недолго, я решила сделать пожертвование на сумму Х» и т.д. «Для получения пожертвования необходимо написать электронное письмо на указанный номер телефона через Whatsapp».
Это типичный вид киберпреступлений, когда у жертвы просят номер счета или номер карты, чтобы перевести фальшивые деньги, затем выдумывают какую-то историю и получают CVV-код карты, после чего мошенники крадут все деньги со счета и исчезают.
Вот список подозрительных обстоятельств описываемого инцидента, на которые необходимо обратить внимание, чтобы понять, что мы имеем дело с киберпреступностью, очередным онлайн-мошенничеством:
- текст полный опечаток,
- приблизительный, искусственный перевод, сделанный Google-переводчиком,
- противоречия по содержанию, например, здесь упоминается смерть мужа, затем упоминается, что она никогда не была замужем и не имеет детей, чтобы оставить им наследство.
Медиамнипулирование и киберпреступления, которые могут стоить нам жизни
В армянской цифровой сфере во время 44-дневной войны в 2020 году было широко распространено множество опасной дезинформации и заявлений, которые стоили жизни. В этой статье мы хотели бы обратиться к одному из них, унесшему жизни. Фотографии девочек, считавшихся пропавшими без вести, распространялись на Телеграм-каналах. Через некоторое время эти фотографии, видоизмененные с помощью фотошопа, распространялись азербайджанскими каналами. Из-за фотографий якобы убитых девочек даже был случай, когда у одного из родителей останавливалось сердце...
На самом деле, в военной ситуации очень важно быть медиаграмотным и помнить о нескольких важных обстоятельствах:
- главное не паниковать,
- понимать, что большая часть материалов, распространяемых в условиях войны, может представлять собой дезинформацию, намеренно фальсифицированную информацию,
- проверять факты, картинки через специальные поисковые системы, платформы фактчекинга. Для проверки дезинформации и достоверности картинок существуют ряд поисковых систем: Google, Яндекс, TinEye... А если в материале есть подозрительное имя, фамилия, мы можем попытаться найти реестр избирателей РА через сайт Elections.am, чтобы узнать, существует ли такой человек.
- следить за официальной лентой новостей.
Ծրագիրը իրականացրել է «ԿԱՄՔ» Լոռվա երիտասարդական ծրագրերի կենտրոն» ՀԿ-ն ՀՀ ԿԳՄՍ նախարարության աջակցությամբ «ՀՀ մարզաբնակ ուսանողների մեդիագրագիտության, թվային գրագիտության և կիբեռգրագիտության կարողությունների զարգացման ծրագիր՝ ԱՊՀ երիտասարդների հետ համագործակցությամբ» ծրագրի շրջանակում:
